Hoàng đế Quang Tự có cả cuộc đời bị lu mờ bởi Thái hậu Từ Hi thao túng, người đóng vai trò nhiếp chính khi hoàng đế bốn tuổi lên ngôi. Là một hoàng đế không có quyền lực thực sự, hoàng đế Quang Tự bị quản thúc tại gia chỉ hai năm sau khi trở thành người cai trị chính thức của đất nước cho đến khi qua đời.
Bây giờ chúng ta khó có thể tưởng tượng được một cuộc đời bi thảm như Hoàng đế Quang Tự đã sống cách đây một thế kỷ. Có lẽ một chiếc áo được cho là do chính hoàng đế mặc sẽ có thể làm sáng tỏ câu chuyện.
Năm 1875, hoàng đế Đồng Trị, hoàng đế thứ tám của nhà Thanh cai trị Trung Quốc, qua đời ở tuổi 18, không để lại con trai nào kế vị ông. Để giải quyết cuộc khủng hoảng kế vị, Hoàng hậu Từ Hi, mẹ của hoàng đế Đồng Trị, đã chỉ định cháu trai bốn tuổi của mình, Thanh Đức Tông, trở thành người kế vị ngai vàng làm hoàng đế Quang Tự. Hoàng hậu Từ Hi đóng vai trò nhiếp chính trong mười bốn năm đầu tiên của triều đại cai trị mới (1875-1908).
Từ Hi đã nghỉ hưu từ thời nhiếp chính vào năm 1889 nhưng bà vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến các quyết định của hoàng đế Quang Tự ngay cả sau khi ông bắt đầu cai trị chính thức. Sau thất bại của Đế quốc Thanh trong Chiến tranh Trung-Nhật đầu tiên, hoàng đế Quang Tự hy vọng sẽ làm cho Đế quốc Thanh mạnh hơn về chính trị và kinh tế bằng cách học hỏi từ các chế độ quân chủ lập hiến như Nhật Bản. Với sự giúp đỡ của một nhóm những người ủng hộ cùng chí hướng, ông đã ra lệnh cho một loạt các cải cách nhằm thực hiện các thay đổi xã hội và thể chế triệt để.
Cuộc cải cách đã gây ra sự phản đối dữ dội giữa giới cầm quyền bảo thủ. Thái hậu Từ Hi đã thực hiện một cuộc đảo chính vào ngày 22 tháng 9 năm 1898 và đưa hoàng đế bị quản thúc tại Cung điện Mùa hè cho đến khi ông qua đời vào năm 1908. Cuộc cải cách chỉ kéo dài 103 ngày và đi vào lịch sử với cái tên là ‘Cải cách Trăm ngày ‘. Nó đã kết thúc với việc hủy bỏ các sắc lệnh mới và việc xử tử sáu người ủng hộ chính của cải cách.
Ở tuổi 37, hoàng đế Quang Tự qua đời vào ngày 14 tháng 11 năm 1908, một ngày trước cái chết của Từ Hi. Người ta suy đoán rằng hoàng đế có thể đã bị sát hại nhưng không có giả thuyết nào được các nhà sử học chấp nhận hoàn toàn.
Chính biến Mậu Tuất (1898) xảy ra, Hoàng đế Quang Tự bị giam 10 năm ở Doanh Đài, trong một căn phòng bẩn thỉu, ăn không đủ no, mặc không đủ ấm, chịu nhục nhã cho đến khi chết (1908). Lược theo Sử Trung Quốc (Tập 2, tr. 251). Tác giả Phổ Nghi cho biết cái chết của Quang Tự là một nghi án. Theo lời kể của viên thái giám già Lý Tường An, thì Quang Tự mất vì bị Khánh Thân vương Dịch Khuông và Viên Thế Khải đầu độc. Cũng có lời đồn đãi cho rằng do Từ Hi giết chết vì “bà không cam tâm chết trước vua Quang Tự” (Nửa đời đã qua, tr. 29-30). Theo wikipedia.
Vào ngày 7 tháng 11 sắp tới, một chiếc áo choàng mười hai biểu tượng màu cam đất sẽ được bán đấu giá tại Bonhams ở London với giá 150.000 – 250.000 bảng. Nhà đấu giá tin rằng nó có thể có từ những năm 1880 và có thể đã được mặc bởi hoàng đế Quang Tự (1871-1908) trong những năm đầu của triều đại.
Màu vàng cam được gọi là một trong ‘Năm viên ngọc hoàng gia’ được sử dụng tại triều đình nhà Thanh, thường được mặc bởi các Hoàng tử và Công chúa. Nhà đấu giá tin rằng chiếc áo choàng ‘Mười hai biểu tượng’ màu vàng cam này được coi là phù hợp để biểu thị vị thế của hoàng đế trẻ tuổi như người thừa kế, khi ông chưa chính thức nắm quyền kiểm soát chính phủ.
Mười hai biểu tượng hoàng gia củng cố thêm khả năng của hoàng đế về hùng biện, phát biểu, và sự mạnh mẽ. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về các biểu tượng này:
Hàng trên (trái sang phải):
1. Đầu rìu: rìu tượng trưng cho ‘cắt đứt’ và đại diện cho sức mạnh của hoàng đế để hành động quyết đoán.
2. Rồng: rồng năm móng là biểu tượng thiêng liêng của hoàng đế về sức mạnh đế quốc.
3. Gà lôi : gà lôi Trung Quốc là một loại phượng hoàng. Cùng với rồng, chúng là đại diện của vương quốc động vật và chim, tượng trưng cho toàn bộ thế giới tự nhiên.
Hàng dưới (trái sang phải):
1. Chòm sao: chòm sao là biểu tượng của vũ trụ
2. Mặt trăng: Mặt trăng là biểu tượng của thiên đường. Ở đây, nó được đại diện bởi thỏ rừng giã thuốc trường sinh bất tử, bắt nguồn từ một truyền thuyết của Trung Quốc về một con thỏ sống trên mặt trăng.
3. Mặt trời: Mặt trời tượng trưng cho nguồn sống. Ở đây, nó được đại diện bởi một con gà trống vì nó là biểu tượng của bình minh
Hàng trên (trái sang phải):
1. Rong biển: rong biển tượng trưng cho nước, một trong năm yếu tố. Nó đại diện cho sự thuần khiết và là biểu tượng cao quý của sự lãnh đạo của hoàng đế.
2. Cặp bình nước : các bình nước có in sinh vật giống như hổ đại diện cho lòng dũng cảm và lòng hiếu thảo. Các bình này cũng được cho là đại diện cho kim loại, một trong năm ngũ hành.
3. Biểu tượng fu: biểu tượng fu đại diện cho sự hợp tác và sức mạnh của hoàng đế để phân biệt cái ác với cái thiện, đúng và sai.
Hàng dưới (trái sang phải):
1. Hạt: hạt đại diện cho năng lực của hoàng đế để nuôi sống con người, do đó thịnh vượng và màu mỡ.
2. Lửa: lửa là một trong năm yếu tố và đại diện cho sự sáng chói trí tuệ của hoàng đế.
3. Núi: núi lửa là biểu tượng cho khả năng cai trị đất và nước của hoàng đế.
Mặt trời, mặt trăng, ngôi sao và ngọn núi, tượng trưng cho bốn nghi lễ chính mà hoàng đế chủ trì trong suốt cả năm tại Bàn thờ của Thiên đường, Trái đất, Mặt trời và Mặt trăng. Chúng được đặt ở vị trí vai, ngực và giữa lưng.
Những con rồng được ghép đôi, gà lôi vàng, kí tự ji và rìu, đại diện cho tất cả mọi thứ trên trái đất và khả năng của người cai trị để đưa ra quyết định. Họ trang trí khu vực ngực, trong khi các bình thánh, cỏ thủy sinh, hạt kê và ngọn lửa, đại diện cho thờ cúng tổ tiên, được đặt ở cấp độ giữa bắp chân.
Các dải bảy màu được dệt hoàn hảo và bao gồm tông màu tím, được nhập khẩu vào Trung Quốc từ châu Âu vào khoảng năm 1863 và được Hoàng hậu Từ Hi rất ưa chuộng. Tất cả xen kẽ với Tám Biểu tượng Phật giáo và những con rồng nổi lên từ sóng lăn.
Nếu chiếc áo hoàng bào này thực sự được mặc bởi hoàng đế Quang Tự, nó sẽ là một minh chứng sống sót cho chế độ độc tài của Thái hậu Từ Hi.
