Tutankhamun – Kho báu của Pharaoh

Sau đợt triển lãm ở Los Angeles, Hoa Kỳ, với khoảng 700.000 khách tham quan, triển lãm « Toutankhamon, Kho báu của Pharaon » mở cửa tại Paris từ ngày 23/03/2019 đón công chúng tới chiêm ngưỡng khoảng 150 cổ vật vô giá, trong đó có khoảng 60 cổ vật lần đầu tiên được chính quyền Cairo cho phép đưa ra khỏi Ai Cập.

Triển lãm kéo dài đến hết ngày 15/09/2019 và nhà tổ chức hy vọng số khách sẽ vượt xa con số 1,2 triệu người, đưa « Toutankhamon, Kho báu của Pharaon » vào top các triển lãm đông khách nhất lịch sử nước Pháp.

Toutankhamon, niềm đam mê của người Pháp

Thực ra, « Toutankhamon, Kho báu của Pharaon » được giới thiệu tại Paris chỉ là một chặng trong tua triển lãm vòng quanh thế giới cho đến năm 2024, qua 10 thành phố, từ Los Angeles, Paris, Luân Đôn, Sydney và 6 thành phố khác cho đến nay vẫn chưa được công bố. Tại Paris, kho báu của Toutankhamon được giới thiệu tại phòng trưng bày rộng khoảng 2.000m² tại Grande Halle de la Vilette.

150 cổ vật được trưng bày nằm trong số hơn 5.000 cổ vật được nhà khảo cổ Howard Carter tìm thấy nguyên vẹn cách nay một thế kỷ, vào năm 1922, trong một hầm mộ hiếm hoi chưa từng bị xâm phạm trước đó tại Thung lũng của các vị vua. Cũng chưa có hầm mộ của Pharaon nào được tìm thấy với nhiều cổ vật như hầm mộ Toutankhamon. 150 cổ vật cho đến trước triển lãm được lưu giữ và trưng bày tại một bảo tàng ở quảng trường Tahrir, Cairo. Do bảo tàng đóng cửa, khi được đưa trở lại Ai Cập vào năm 2024, các cổ vật sẽ được đưa về trưng bày vĩnh viễn tại bảo tàng mới có tên gọi Đại Bảo Tàng Ai Cập, gần kim tự tháp Gizeh.

Một tuần trước khi triển lãm chính thức được khai trương, báo chí Pháp tiết lộ nhà tổ chức đã bán được 130.000 vé. Và chỉ một tuần sau ngày khai trương, số vé bán ra đã đạt hơn 200.000 vé. Ông Dominique Farout, cố vấn khoa học của ban tổ chức triển lãm – nhà nghiên cứu về Ai Cập, giảng viên Viện Khéops và trường Louvre, chuyên về lịch sử các nền văn minh, lịch sử nghệ thuật, khảo cổ, bảo tàng học … thuộc trường đại học danh tiếng ENS Paris – nhấn mạnh trên đài France Inter ngày 19/03/2019 :

« Dù gì thì trong quá khứ người Pháp cũng luôn có sở thích về Ai Cập cổ đại, từ cách nay nhiều thế kỷ. Ở Pháp, lúc nào cũng như vậy. Và cứ cách một thời gian, sở thích đó của người Pháp lại được đánh thức dậy. »

Quả đúng là người Pháp có niềm đam mê dành cho nền văn minh Ai Cập cổ đại kỳ bí, kim tự tháp, pharaon, Toutankhamon … Đây cũng không phải là triển lãm đầu tiên về Pharaon được tổ chức tại Pháp. Đợt triển lãm thu hút đông du khách nhất mọi thời đại ở Pháp chính là triển lãm về Ai Cập cổ đại được tổ chức cách nay hơn hơn nửa thế kỷ, vào năm 1967, tại Petit Palais, Paris, với hơn 1,2 triệu lượt khách tham quan, cho dù chỉ có 50 cổ vật được trưng bày. Cho tới nay, vẫn chưa có cuộc triển lãm nào có sức hút mãnh liệt như vậy. Nhờ số khách đông kỷ lục, cuộc triển lãm 1967 được vinh danh là « triển lãm thế kỷ ». Năm 2012, triển lãm « Toutankhamon, hầm mộ và kho báu » tại Cung triển lãm, cửa ô Versailles cũng thu hút được 250.000 lượt người xem.

Niềm đam mê Ai Cập cổ đại của người Pháp còn được thể hiện qua nhiều công trình, tác phẩm, tiêu biểu nhất như Kim tự tháp bằng kính tại sân bảo tàng Louvre, vừa tròn 30 năm tuổi hôm 30/03/2019 và được mệnh danh là viên kim cương trong lòng Paris, minh chứng cho sự hài hòa giữa kiến trúc cổ điển và phong cách hiện đại.

Ngoài ra, còn phải kể đến cột tháp Obélisque, dựng từ cột đá Luxor có từ thế kỷ XIII, trước Công Nguyên, cao 22m, nặng 230 tấn, từ đền Luxor, món quà của Ai Cập tặng cho nước Pháp, đã được đặt trang trọng tại quảng trường Concorde vốn ẩn chứa nhiều ý nghĩa lịch sử và cũng là quảng trường lớn nhất Paris.

Con đường đến sự sống vĩnh hằng của Toutankhamon

Vậy lần này, khách tham quan sẽ được chiêm ngưỡng những gì để thỏa lòng đam mê và hiếu kỳ? 150 cổ vật được chọn lọc kỹ càng tái hiện lịch sử cuộc đời của hoàng đế Toutankhamon, sinh vào khoảng năm 1342 trước Công Nguyên, lên ngôi vua năm 8 tuổi và qua đời khi mới 18 tuổi. Du khách sẽ được ngắm nhìn từ các vật dụng của Toutankhamon, thời thơ ấu, khi trị vì, cho tới các món đồ tháp tùng vị vua nổi tiếng nhất lịch sử Ai Cập cổ đại trong chuyến lữ hành đi tìm cuộc sống vĩnh hằng bên kia thế giới.

Điều này đã được nhà nghiên cứu Dominique Farout khẳng định : « Như quý vị thấy đấy, chúng ta có các món đồ trang sức, các yếu tố ma thuật, các món đồ chỉ phục vụ tang lễ, mang tính tôn giáo …, những hiện vật liên quan đến chính cuộc đời của Toutankhamon, thời thơ ấu của nhà vua.Tôi nghĩ rằng các hiện vật được trưng bày lần này là phiên bản giản yếu thực thụ và rất tuyệt vời của tất cả các cổ vật đã được tìm thấy trong hầm mộ Toutankhamon ».

Từ ngai vàng, bình hoa, hòm rương, đồ trang sức, các bức tượng, đến những đồ vật mang tính nghi lễ, tôn giáo đều lung linh ánh vàng. Điều đáng tiếc là hai cổ vật có thể coi là « át chủ bài » để thu hút du khách là xác ướp của pharaon và mặt nạ tang lễ đúc từ 111 kg vàng đậy trên quan tài chứa xác ướp của Toutankhamon lại không được trưng bày tại triển lãm.

Lý do rất đơn giản là xác ướp của Toutankhamon dễ vỡ, dễ hỏng nên không thể vận chuyển khỏi Ai Cập, còn mặt nạ vàng ròng thì giờ đây đã bị cấm « xuất cảnh ». Mặt nạ nổi tiếng này đã từng được triển lãm tại Paris năm 1967 và góp phần vào thành công của « triển lãm thế kỷ ».

Tuy nhiên, du khách vẫn có thể phát huy trí tưởng tượng khi ngắm nhìn bản sao của mặt nạ. Và bù lại, du khách cũng được chiêm ngưỡng những cổ vật quý hiếm chưa từng được giới thiệu cho công chúng, ngay cả ở Ai Cập, chẳng hạn tượng những người lính canh gác phòng tang lễ trong hầm mộ Toutankhamon.

Nguồn text: rfi