Bước sang tháng thứ hai của năm 2021, Christie’s Hong Kong mang đến tin tức chấn động vào ngày mùng 1 Tết. Kiệt tác “Warrior” của Basquiat, người hoạ sĩ Mỹ đắt giá nhất, sẽ được tổ chức tại Hong Kong vào tháng tới. Tác phẩm này ước tính có giá trị lên tới 240 triệu – 320 triệu đô la Hồng Kông (30-40 triệu USD). Một khi chiếc búa được hạ xuống thành công, nó chắc chắn sẽ phá vỡ kỷ lục đấu giá bức tranh trừu tượng của Richter vào năm ngoái với giá 214 triệu đô la Hồng Kông, và nó sẽ được liệt kê trong danh sách “những tác phẩm nghệ thuật đắt giá nhất” trong năm nay.
Christie’s đã chọn tổ chức một cuộc triển lãm đặc biệt độc lập vào cuối tháng 3 bên cạnh cuộc đấu giá mùa xuân ở Hồng Kông, điều này cho thấy ngành công nghiệp này đã dành sự quan tâm lớn như thế nào. Do dịch bệnh, người mua sẽ không đến được sàn đấu giá trực tiếp, do vậy việc mua bán sẽ qua hình thức đấu giá trực tuyến hoặc qua điện thoại. Phiên đấu giá đặc biệt này và hai cuộc đấu giá khác được tổ chức tại Luân Đôn trong cùng một đêm do Jussi Pylkkänen điều hành.
Tại sao “Chiến binh” này lại có giá trị như vậy? Tại sao lại sắp xếp để bán đấu giá ở Hồng Kông?
Basquiat nổi tiếng với nghệ thuật vẽ graffiti ở New York, và rất thân với Andy Warhol. Tuy nhiên, khi mới 27 tuổi, anh qua đời do sử dụng quá liều cocaine.
“Warrior” có kích thước 183 x 122 cm, được vẽ vào năm 1982, vào thời kỳ hoàng kim trong phong cách sáng tạo và trưởng thành nhất của Basquiat.
Jacky Ho, giám đốc đấu giá buổi tối của Phòng Nghệ thuật Thế kỷ 20/21 tại Christie’s Châu Á Thái Bình Dương, giải thích: “Năm 1982, Basquiat đã tìm được một đại lý mới và tổ chức một số cuộc triển lãm, dần dần chuyển từ graffiti đường phố sang sáng tạo nghệ thuật nghiêm túc hơn, và bắt đầu cố gắng tạo ra tác phẩm với các phương tiện khác nhau. Vào năm này, những tác phẩm của Basquiat chứa đầy đam mê và tính sáng tạo lần đầu được thể hiện trọn vẹn trên canvas”.
Nhân vật chính trong bức tranh “Chiến binh” cầm một thanh kiếm bạc, trừng trừng nhìn thẳng vào người xem, trên đầu đội những chiếc gai nhọn, và giống một “chiến binh” với sự pha trộn giữa người và thần. Basquiat lấy người chiến binh trong bức tranh làm chân dung nội tâm của mình, nâng cao góc cạnh để thách thức câu chuyện lịch sử nghệ thuật do người da trắng thống trị vào thời điểm đó. Một năm trước khi vẽ tác phẩm này, Basquia đã vẽ vô số bản thảo với họa tiết “chiến binh”, điều này cho thấy hình ảnh “chiến binh” này có ý nghĩa đặc biệt với Basquiat.
Jacky Ho chỉ ra rằng: “Là một nghệ sĩ da đen, các tác phẩm của Basquiat thường đề cập đến vấn đề chủng tộc. Điều này được các nhà sưu tập Mỹ cảm nhận sâu sắc hơn, nhưng với người châu Á thì khó tìm thấy tiếng vang hơn. Nhưng chủ đề “Chiến binh” được cho là dễ mua hơn ở phương Đông.
Chủ đề chiến binh có thể được nhìn thấy trong các phòng trưng bày nghệ thuật và tượng tôn giáo khác nhau. Hình ảnh này đã có trong lịch sử loài người và đã xuất hiện trong một hoặc hai nghìn năm. Có thể nói “Warrior” do Basquiat tạo ra đã truyền sức sống của nghệ thuật đương đại vào chủ đề bất hủ này. Tôi tin rằng dù sau 40 năm nữa, vẫn sẽ có một âm vang khi nhìn bức tranh này, và nó sẽ luôn mới. “
Xem qua hồ sơ, lần cuối cùng đôi “Warrior” xuất hiện để đấu giá vào năm 2012, nó đã được bán tại Sotheby’s London với giá gần 5,6 triệu bảng Anh. Giá trị ước tính của bức tranh này lên tới 240 – 320 triệu HK $, tăng gần 4 lần.
Làm thế nào mà một ước tính cao như vậy được thiết lập? He Shanheng nói, “Kể từ năm 2012, thị trường nghệ thuật đã trải qua“ ba chu kỳ ”. Kỷ lục đấu giá các tác phẩm của Basquia năm 2012 là 26,4 triệu đô la Mỹ. Giờ đây, kỷ lục này đã được đẩy lên rất cao lên tới 110 triệu USD, thậm chí những tác phẩm trên giấy của Basquiat đã được bán với giá hơn 10 triệu USD. Do đó, chúng tôi cho rằng mức định giá của “Warrior” vẫn phù hợp với kỳ vọng của thị trường. “
Kỷ lục đấu giá hiện tại cho Basquia được thiết lập vào năm 2017. Untitled, cũng được vẽ vào năm 1982 với tên “Warrior”, đã được bán với giá 110 triệu đô la Mỹ ở New York. Về kích thước, “Untitled” là 183,2 x 173cm , lớn hơn một chút so với “Warrior”
Trong quá khứ, những kiệt tác đỉnh cao của Basquiat vẫn thường được đấu tại London hay New York, nơi nghệ thuật phương Tây phát triển và có những nhà đấu giá chuyên nghiệp. Lần này chúng tôi chọn mang “Warrior” đến Hong Kong để đấu giá, He Shanheng giải thích: “Dưới ảnh hưởng của dịch bệnh, phương pháp và tư duy đấu giá quốc tế vốn có đã thay đổi nhanh chóng, và sự phát triển của thị trường nghệ thuật đã tăng tốc trong 5 đến 10 năm. “
Ông tiếp tục: “Sự thay đổi từ đấu giá trực tiếp sang đấu giá trực tiếp từ xa, ngược lại đã làm mờ ranh giới của các cuộc đấu giá khác nhau ở New York, London, Hong Kong, v.v., giúp các nhà sưu tập từ khắp nơi trên thế giới dễ dàng tìm thấy các tác phẩm yêu thích của họ trong Các cuộc đấu giá khác nhau. Không chỉ các nhà sưu tập châu Á sẽ tham gia đấu thầu các cuộc đấu giá ở châu Âu và Hoa Kỳ và các nhà sưu tập phương Tây cũng sẽ thu thập các tác phẩm nghệ thuật chất lượng trong các cuộc đấu giá châu Á. Các nhà sưu tập ở cả hai nơi đều rất quan tâm đến sở thích sưu tập của nhau. Xu hướng này đã xuất hiện trước khi bùng phát, và dịch bệnh đã dẫn đến xu hướng này Phát triển nhanh hơn.
Lấy ví dụ năm ngoái, Hồng Kông đã chứng kiến việc lập hồ sơ đấu giá của nhiều nghệ sĩ phương Tây, điều này cho thấy Hồng Kông đã thay đổi từ một trung tâm đấu giá khu vực thành một trung tâm đấu giá quốc tế. Việc lựa chọn “Warrior” để bán đấu giá tại Hong Kong lần này có thể nói là phản ánh xu hướng này. Hong Kong trong cuộc đấu giá tương lai”.
Ngọc Minh Anthony
(dịch và tổng hợp)
