Ông Jan-Erik Nilsson, trong bài “10 nguyên tắc đối phó với đồ (gốm sứ cổ) giả mạo” (xem bản dịch của Đông Vy), cho chúng ta vài “gợi ý nhỏ”. Gợi ý thứ 3 của ông là “Tìm kiếm những khiếm khuyết”, trong đó ông giải thích bởi những người sao chép chỉ tiếp cận được với ảnh chụp nên anh ta có thể không biết đằng sau món cổ vật hay đáy của nó thực sự có gì, hay hiệu đề thực sự thế nào, và anh ta có khả năng sẽ thêm thắt vào bản sao một chi tiết hoàn toàn không đồng nhất theo niên đại của món đồ thật. Nhưng khả năng tiếp cận với món đồ đã được xác định thật của chúng ta đến mức độ nào, theo cách nào? Và ngoài ra, liệu ta có đủ hiểu biết, chẳng hạn về từng giai đoạn lịch sử, để dù phát hiện chỉ một xíu khiếm khuyết sẽ chắc chắn xác nhận món đồ là giả mạo? Hẳn nhiên gợi ý thứ 6 – “Kiểm tra bằng tay” và gợi ý thứ 7 – “Thăm bảo tàng và mua sách” là điều cần làm. Gợi ý thứ 10 khá thú vị – “Phạm sai lầm” để có thêm hiểu biết và cũng là “một phần của niềm vui”…

Ở dưới đây so sánh hình ảnh những món sứ phỏng cổ (chứ không phải là giả mạo) với nguyên mẫu đã xác định niên đại và khi có thể sẽ so sánh hiện vật chuẩn với một vài bản khác mà về hình thức cũng theo kiểu món cổ vật ấy. Không bình luận, công việc này chưa hẳn đã đưa lại thêm hiểu biết rõ ràng nào, mà nếu có chút sai lầm, thì xem như là thực hành gợi ý 10 của Nilsson thôi.

1-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

1-B-01, hiện vật ở Tokyo National Museum (TNM). Lạc khoản đề : Phương nhị kinh thì tuyết lí khai. Vẽ hoa mai (mai mơ, hoa màu trắng hay hồng, khác với mai vàng Việt Nam) và trúc.

1-B-02, mặt sau hiện vật ở TNM, hiệu đề Ung Chính trong khung vuông.

1-C-01, một bản khác lưu hành trên thị trường

2-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

3-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

3-B-01, hiện vật ở Bảo tàng Thượng Hải

3-B-02, đáy ghi hiệu đề Khang Hi, hiện vật ở BT Thượng Hải

4-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

4-B-01, hiện vật ở TNM, niên đại tk 16

5-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

 

6-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

6-B-01, hiện vật ở NPM, niên đại Minh

7-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

7-B-01, hiện vật ở NPM, niên đại Thanh – Càn Long

7-B-02, hiện vật ở NPM, Thanh – Càn Long

8-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

8-B-01, hiện vật ở NPM, niên đại Thanh – Càn Long

9-A-01, Cảnh Đức Trấn phỏng cổ

9-B-01, hiện vật ở NPM, thời Minh

Tác giả: Nguyên Hà

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.