Năm 1936, một cuộc nội chiến nổ ra ở Tây Ban Nha, mở đầu cho Chiến tranh thế giới thứ hai. Khi khói lửa quê hương bao trùm khắp nơi, Salvador Dalí (Salvador Dalí) nảy ra ý tưởng lãng mạn, ông biến mình và người yêu thành khung tranh, rồi vẽ những biểu tượng bí ẩn khác nhau của phân tâm học Freud bằng ngôn ngữ của chủ nghĩa siêu thực, và tạo ra “Cặp đôi với cái đầu đầy mây” (Couple aux têtes pleines de nuages) giữa thực và mơ.
Bức tranh Dali này ban đầu dự kiến được bán đấu giá vào tháng 3 năm nay trên sàn Christies, nhưng nó đã bị trì hoãn đến ngày 15 tháng 10 năm 2020 theo giờ London do dịch bệnh.
Nội chiến Tây Ban Nha (1936-1939)
Nội chiến Tây Ban Nha có ảnh hưởng sâu sắc đến Dali. Khi cuộc nội chiến càng ngày càng gay gắt, ông buộc phải rời quê hương của mình ở Catalonia, hoạ sĩ người Tây Ban Nha lưu lạc rất nhiều nơi như Paris, Mỹ và Ý. Dali đã bị chỉ trích vào thời điểm đó, và mọi người buộc tội ông đã từ bỏ quê hương của mình, và ông không dám như Picasso, hay những hoạ sĩ khác tham gia vào cuộc chiến bằng cách châm biếm chiến tranh trong sáng tạo của mình.
Thực tế, ở lại Tây Ban Nha, đặc biệt là Catalonia, là một điều rất nguy hiểm và có lẽ sáng tạo của ông không giống Guernica. Ông hiếm khi chỉ trích trực tiếp những gì đang xảy ra trên thế giới và tham gia vào các vấn đề chính trị. Tuy nhiên, kể từ năm 1936, các tác phẩm của Dali bao gồm “Couple aux têtes pleines de nuage” rõ ràng đã bị ảnh hưởng rất nhiều bởi các yếu tố chiến tranh, và các bức tranh bắt đầu được vẽ bằng sự bi quan. Những thay đổi như vậy thể hiện nỗi sợ hãi và hoảng sợ của người Tây Ban Nha dưới thời cai trị của Franco.
* Guernica” (Guernica) là kiệt tác phản chiến nổi tiếng của Picasso. Nó được vẽ vào năm 1937 cũng như “A Lovers Like Clouds.
Ẩn dụ tâm linh của Cô gái nhảy và Con hươu cao cổ bốc cháy Freud
Lấy bộ truyện “Người tình như mây” làm ví dụ, có rất nhiều hình ảnh mà Dali rất thích sử dụng trong tranh, nhưng chúng đều có ý nghĩa gì đó. “Cô gái nhảy” tượng trưng cho hạnh phúc không bị phá vỡ của tuổi thơ, có thể thấy được nỗi ám ảnh của Freud về ký ức tuổi thơ. Nhưng một “cô gái nhảy” trong sáng như vậy lại bị bỏ rơi giữa sa mạc hoang vắng, lộ ra một điềm gì đó rất mơ hồ.
Con hươu cao cổ đang cháy là một biểu tượng quen thuộc của Dali. Theo ông, đây là biểu tượng của “quái vật vũ trụ ngày tận thế”. Không còn nghi ngờ gì nữa, con hươu cao cổ đang bốc cháy là đại diện cho thảm họa sẽ do cuộc nội chiến Tây Ban Nha gây ra.
Dali lớn lên ở Cadaques, một thị trấn Catalan, và dành phần lớn cuộc đời mình ở làng chài địa phương Portlligat. Phong cảnh núi đá trong tranh bắt nguồn từ đường bờ biển xung quanh nơi này. Nhưng những bãi đá này nằm biệt lập và tách biệt với nhau, trong một khung cảnh hư cấu, khác hẳn với đường bờ biển quen thuộc của Dali. Bố cục như vậy nhàn nhạt toát ra một bầu không khí đáng sợ không thuộc về một thế giới hoà bình.
Tác phẩm tương tự với tác phẩm chị em của Bảo tàng Nghệ thuật Hà Lan
Có một nhóm chị em sinh đôi khác cùng tên trong “Couple aux têtes pleines de nuages“, được sưu tầm bởi Bảo tàng Boijmans van Beuningen ở Rotterdam. Thời gian sáng tác của hai bức tranh chênh lệch nhau một năm: phiên bản bảo tàng được vẽ vào năm 1936, và phiên bản đấu giá được hoàn thành vào năm 1937.
Khung tranh hình người rất đặc biệt, được lấy cảm hứng từ tác phẩm “The Angelus” của Millet, một hoạ sĩ vĩ đại người Pháp. Kể từ khi Dali bắt đầu chung sống với người tình Gala vào năm 1929, người phụ nữ này đã liên tục xuất hiện trong các tác phẩm của ông. Khung người trong “Couple aux têtes pleines de nuages” rất có thể đại diện cho cặp đôi.
Luôn có nhiều tin đồn xung quanh mối quan hệ của cả hai. Tính cách độc đoán của Gala, cùng với những ảnh hưởng của cô trong cuộc hôn nhân với Dali, dẫn đến một ý kiến rằng cô đã tác động tiêu cực đến sự sáng tạo của Dali, buộc họa sĩ ngày càng trở nên “thương mại” hơn. Chuyện ngoại tình của Gala cũng là chủ đề. Có tin đồn rằng cô ấy ngoại tình với chồng cũ, nhà thơ Paul Eluard, và Dali không chỉ biết điều đó mà còn ủng hộ nó.
Có ý kiến bên ngoài cho rằng khung ảnh hình người có tai to, vai rộng nên có thể là hai người đàn ông mới đúng – có thể là Dali và người bạn thân cùng giới là Lorca (chết trong Nội chiến Tây Ban Nha), hoặc có thể là Dali và chính anh.
Mặc dù hai bức tranh có giai điệu khác nhau và kỹ năng ngang nhau, nhưng vẫn có sự khác biệt về bố cục và chi tiết. Phiên bản bảo tàng đơn giản hơn, ba đồ vật, nho, cốc và miếng chặn bàn, được đặt trên hai bàn ăn. Còn với phiên bản đấu giá, hình ảnh phong phú và đầy đủ hơn. Con hươu cao cổ đang cháy, cô gái nhảy, người nằm nghiêng, cây cằn cỗi, v.v … đều là những biểu tượng kinh điển của Dali. Các đám mây tạo nên mặt của khung ảnh hình người cũng phức tạp và nhiều hình dáng hơn so với phiên bản bảo tàng.
Các chi tiết nằm trên khung. Tư thế của các nhân vật trong hai bức tranh hơi khác nhau. Khung phiên bản bảo tàng được làm bằng gỗ nguyên chất, trong khi phiên bản trong cuộc đấu giá này có mạ vàng.
Tác phẩm “Couple aux têtes pleines de nuages” xuất hiện trên thị trường lần này do nhà soạn nhạc người Ý Giacinto Scelsi sưu tập. Theo Scelsi, bức tranh đã được Dali trực tiếp tặng cho Eluard như một món quà cho cuộc hôn nhân thứ hai của họ sau này. Sau đó, ông đã mua lại bức tranh từ Eluard. Trên thực tế, Eluard là người chồng đầu tiên của Gala, và chính ông ta cũng là người giới thiệu Gala với Dali.
Trong hơn nửa thế kỷ, các bức tranh đã được treo tại dinh thự ở Rome của Scelsi. Mãi đến năm 2004, nó một lần nữa được trưng bày trong Triển lãm Centennial tại Phòng trưng bày Nghệ thuật “Cung điện Grassi” ở Venice. Bonhams được giao nhiệm vụ thu xếp để “Couple aux têtes pleines de nuages” được bán đấu giá tại London vào ngày 15 tháng 10, với mức giá bán 8 triệu bảng Anh.
Kỷ lục đấu giá Dali được viết vào năm 2011. Nó thuộc về bức chân dung Paul Éluard (ảnh dưới) được vẽ vào năm 1929, đã được đổi chủ tại Sotheby’s ở London với giá 13,48 triệu bảng Anh.
Salvador Dali (1904-1989) “Couple aux têtes pleines de nuages”
Vẽ năm : 1937
Kích thước: 92,5 x 72,5cm (trái); 90 x 70,5cm (phải)
Nguồn:
- Bộ sưu tập Paris, Paul Éluard
- Bộ sưu tập Rome, Giacinto Scelsi
- Rome, Bộ sưu tập của Fondazione Isabella Scelsi (mua lại từ trên vào năm 1987)
Ước tính: £ 7.000.000-9.000.000
Giá bán : £ 8,171,062 inc. premium
