Mặc dù đại dịch viêm phổi Covid đang hoành hành gây khó khăn thiệt hại cho rất nhiều bảo tàng nhưng Trung Quốc lại vừa có thêm một bảo tàng chất lượng hàng đầu mới đây đã mở cửa tại Tuyền Châu, Phúc Kiến.
Đó là Bảo tàng con đường tơ lụa trên biển (Shimao Maritime Silk Road Museum), được thành lập bởi tập đoàn bất động sản khổng lồ Shimao của Trung Quốc. Vì bảo tàng được Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh ủng hộ mạnh mẽ và có hẳn một cuộc triển lãm về Tử Cấm Thành nên nó được giới truyền thông và cư dân mạng gọi là “Tuyền Châu phiên bản của Tử Cấm Thành”.
Xem trang web chính thức và các hiện vật trưng bày thì thấy rằng bộ sưu tập của bảo tàng trị giá ít nhất 770 triệu đô la đến từ các cuộc đấu giá trong những năm gần đây, bao gồm cả “bình sứ đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc đại lục” trị giá gần 10 triệu USD, hay bức tranh “Bản đồ phong cảnh của Con đường Tơ lụa” được cho là được vẽ vào thời nhà Minh và thể hiện các tuyến đường thương mại cổ đại trải dài qua Trung và Tây Á đến Trung Đông, được mua 20 triệu USD vào năm 2017.
Nghệ Thuật Xưa sẽ có nhiều bài viết về bảo tàng này và người chủ của nó, Xu Rongmao (Chủ tịch Tập đoàn Shimao), sinh năm 1950 tại Phúc Kiến. Tạp chí Forbes ước tính rằng ông hiện có tài sản trị giá 10 tỷ đô la Mỹ, và ông được xếp hạng 145 trong danh sách người giàu toàn cầu.
Theo các cuộc phỏng vấn từng được cáo báo thực hiện trước đây với Xu Rongmao, ông đến Hồng Kông vào những năm 1970, công việc đầu tiên của ông là trợ lý trong một hiệu thuốc, nhưng ông buộc phải từ bỏ vì không hiểu tiếng Quảng Đông. Sau đó, ông tình cờ trở thành một nhà môi giới chứng khoán, kiếm được nhiều tiền trên thị trường chứng khoán và từng tham gia vào lĩnh vực kinh doanh dệt may.
Từ cuối những năm 1980 đến đầu những năm 1990, Rongmao quyết tâm cống hiến hết mình cho ngành bất động sản và thành lập Tập đoàn Shimao để tiến vào thị trường đại lục. Bắt đầu từ quê hương Phúc Kiến, vương quốc của ông dần dần mở rộng ra vô số thành phố như Thượng Hải, Bắc Kinh, Thâm Quyến, Nam Kinh, thậm chí cả Hồng Kông và Úc, tên tuổi của Shimao không biết từ bao giờ.
Có vẻ như Xu Rongmao bắt đầu quan tâm đến đồ cổ, di tích văn hóa và bảo tàng vào khoảng năm 2016.
Năm 2016, Rongmao đã quyên góp 80 triệu NDT cho Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh để tài trợ cho “Dự án Nghiên cứu và Bảo vệ Cung điện Yangxin”; năm 2017, Rongmao đã chi 20 triệu USD để mua “Bản đồ phong cảnh Con đường Tơ lụa” từ một nhà sưu tập tư nhân và tặng nó cho Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh. Năm sau, “Bản đồ cảnh quan con đường tơ lụa” xuất hiện trên CCTV Lễ hội mùa xuân Gala và trở nên rất được biết đến tại Trung Quốc.
“Bản đồ phong cảnh con đường tơ lụa” dài hơn 30 mét. Bản sao lụa của triều đình nhà Minh mô tả địa hình rộng lớn từ Jiayuguan đến thành phố Tianfang (nay là thánh địa Mecca) ở phía đông.
Năm 2018, Tập đoàn Shimao đã công bố hợp tác với Tử Cấm Thành để xây dựng Bảo tàng Con đường Tơ lụa Hàng hải Tử Cấm Thành ở Tuyền Châu nhằm quảng bá văn hóa Trung Quốc. Từ năm 2019, Xu Rongmao bắt đầu mua một số lượng lớn đồ cổ quý giá tại các cuộc đấu giá, bao gồm gốm sứ, tranh và thư pháp, nghệ thuật Phật giáo, đồ đồng và các danh mục khác.
Việc Tập đoàn Shimao lựa chọn xây dựng “Bảo tàng Con đường Tơ lụa trên biển” ở Tuyền Châu chắc chắn là một quyết định hợp lý.
Tuyền Châu kéo dài từ Phúc Châu về phía Bắc, Hạ Môn về phía Nam và Đài Loan về phía Đông, là điểm khởi đầu của Con đường Tơ lụa trên biển được UNESCO công nhận. Thành phố cảng này bắt đầu phát triển từ thời nhà Đường và đạt đến đỉnh cao vào thời nhà Tống và nhà Nguyên, thương nhân tụ tập, và nó được mệnh danh là “cảng đầu tiên ở phương Đông” và còn được gọi là “một trong những hải cảng lớn nhất thế giới “của Marco Polo.
Theo nghiên cứu của các học giả, dân số Tuyền Châu từng vượt quá 1 triệu người vào thời nhà Tống, chỉ đứng sau kinh đô của triều đại Bắc Tống và kinh đô của triều đại Nam Tống.
Từ cuối nhà Nguyên đến đầu nhà Thanh, kinh tế Tuyền Châu sa sút nghiêm trọng do chiến tranh và chính sách cấm biển của quốc gia này. Tuy nhiên, đến thời nay, thành phố cảng này đã trỗi dậy trở lại, nông, thủy hải sản, xây dựng, công nghiệp phát triển nhanh chóng, được chính quyền Trung Quốc chọn là “Vùng tiên phong con đường tơ lụa trên biển thế kỷ 21”. Năm 2020, GDP của Tuyền Châu đã vượt mốc 1 nghìn tỷ NDT, dẫn đầu tỉnh Phúc Kiến năm thứ 22 liên tiếp.
Về Bảo tàng “Con đường Tơ lụa trên biển” của tỉnh Phúc Kiến”.
Bảo tàng có diện tích 11.482m2, diện tích xây dựng là 30.718m2, bao gồm tòa nhà Gongchen (tòa nhà chính), tòa nhà Chunhua (tòa nhà phía Đông), tòa nhà Qiurong (tòa nhà phía Tây), tòa nhà Đông Quế Tòa nhà và Tòa nhà Tây Quế. Có chín hội trường và một sân trong bảo tàng, bao gồm hai phòng triển lãm chuyên đề của Tử Cấm Thành, phòng triển lãm Con đường tơ lụa trên biển, Học viện Tử Cấm Thành (chi nhánh Tuyền Châu), v.v.
Điều đáng chú ý là bảo tàng có các cuộc triển lãm thường xuyên trong Tử Cấm Thành, nhưng chủ đề và các hiện vật trưng bày sẽ thay đổi. Các cuộc triển lãm đặc biệt hiện đang được trưng bày trong Tử Cấm Thành, cụ thể là “Triển lãm kỷ niệm đám cưới thời nhà Thanh” và “Triển lãm đồ sứ trong lò nung Hoàng cung thời nhà Minh từ Bộ sưu tập Bảo tàng Cung điện”, sẽ kết thúc vào tháng 7 và tháng 10 năm nay. Đối với “Bản đồ phong cảnh con đường tơ lụa” nói trên, bảo tàng có một triển lãm kỹ thuật số vô thời hạn cho nó.
Phạm Phương Thảo
(dịch và tổng hợp)
